Eindelijk terug nieuws!!

Zondag 7 augustus- vrijdag 12 augustus: Kaniola

Eindelijk kunnen we jullie weer verder op de hoogte houden van onze avonturen, hier in het verre Congo! Om de draad terug op te pikken: zondag 7 augustus werden we dus opgehaald door Marie-Noël en haar chauffeur Fidel. Ze arriveerden rond iets na drie in de namiddag aan de procure.

Ondanks dat Kaniola maar een 60-tal kilometer van Bukavu ligt, heeft de rit toch wel 3 uur geduurd. Het was een moeizame tocht omwille van een niet-geasfalteerde weg vol met putten, maar het was een prachtig landschap. In deze streek zijn de wegen, zelfs met een 4x4, soms moeilijk te berijden. Onderweg zagen we de thee-, bananen-, rijst- en maniokplantages.

Het was een onvergetelijke rit, met vele ‘ponts’ of kleine bruggetjes in de weg, die alleen maar uit enkele houten balken en stenen bestonden. Het was altijd in spanning afwachten of onze jeep over het bruggetje zou geraken!

Moe na een lange rit op de typische Congolese wegen en oponthoud (een auto in panne in het midden van de weg), kwamen we zondagavond aan in de Paroisse.

In de Procure van Kaniola werden we opgewacht door één van de priesters, Léonard. De twee dokters van het plaatselijke ziekenhuis kwamen langs om kennis te maken. Nadat het ijs gebroken was, ging het al vlug over cesariennes (keizersnedes) en andere mogelijke ingrepen/onderzoeken. De planning van de volgende dagen werd besproken.

De Procure zelf was zeer sober ingericht ;-)!  Maar de maaltijd die we kregen was een typische Procuremaaltijd: maniokpuree alias fufu, rijst, aardappelen, bruine bonen, witte kool, geitenvlees en zelfs gebakken lever. Orgaanvlees is hier immers een echte delicatesse. Mmm…
Als dessert waren er uiteraard bananen maar ook advocado.

Maandagmorgen om half vijf werden we met een leuk deuntje wakker gemaakt (lees: brullende militairen tijdens hun ochtendgymnastiek)! De priesters luiden de klok om half zes, op zo’n manier dat je wel wakker moest worden. Zo wou men dat iedereen in het dorp om half zeven naar de mis zou gaan. Wij werden pas om kwart na 8 in het ziekenhuis verwacht en bleven dus koppig, maar wakker, in bed liggen. Marie-Noël had gezorgd voor vijf grote pakken brood waarmee we deze week onze boterhammetjes zouden kunnen smeren. Ze had ook voor beleg gezorgd: twee grote potten arachideolie! Gelukkig hadden we zelf een pot choco meegenomen voor onze lunch. Maandagochtend wou Marie-Noël absoluut onze boterhammen smeren waardoor we arachideoliepasta (zoals pindakaas) te eten kregen.

Na haar vertrek lieten we pot onaangeroerd staan op onze kamers.

Paulien nam de rol op zich om vanaf dinsdag ’s ochtends het brood in sneetjes te snijden en de lunchpakketjes klaar te maken. De eerste twee dagen aten we onze boterhammen nog met smaak op, maar vanaf woensdag waren we dat witbrood met die zoete smaak grondig beu!
De eerste ochtend kregen we geen koffie. Toen we ernaar vroegen, zeiden de priesters al lachend dat koffie voor ouderen was. Ze verzekerden echter dat we de volgende dagen wel elke morgen koffie zouden krijgen.

Het ziekenhuis lag op een kleine vijf minuten wandelen van de Paroisse. We werden er vriendelijk ontvangen door twee dokters (dokter Joseph en dokter Lagrissi), de econoom en de receptionist van het ziekenhuis. Een gedeelte van het medisch materiaal dat we hadden meegenomen, hebben we overhandigd. De rest van ons materiaal zou verdeeld worden over 3 andere ziekenhuizen en een instelling voor gehandicapten. De dokters van Kaniola waardeerden onze gift ten zeerste! Nadat wij en het medisch team ons hadden voorgesteld, mochten we de briefing meevolgen. Nadien volgde een rondleiding in het ziekenhuis. Na de rondleiding vertrokken de ouders van Paulien en Marie-Noël terug naar Bukavu. Marie-Noël zou woensdagnamiddag terugkomen.

Tijdens onze eerste dag gingen we per twee met één van de dokters mee. Het werk van de dokters is enorm gevarieerd. Ondanks hun opleiding als huisarts zijn ze toch in staat operaties uit te voeren. Saartje en Sofie volgden dokter Lagrissi, Paulien en Jolize dokter Joseph.

Dokter Joseph begon maandag met consultaties. Er kwamen heel wat patiënten met palludisme (ofwel moeraskoorts, veroorzaakt door de Malaria-mug). We vonden het shockerend dat drie van de elf patiënten een HIV-test lieten uitvoeren die positief was! Het waren de vrouwen van de Congolese militairen. Aangezien de militairen vaak maanden naar een ander gebied gaan, terwijl de vrouwen in Kaniola achterblijven, hebben zowel man als vrouw andere bedpartners. Helaas gebeurt dit bijna altijd zonder voorbehoedsmiddelen, hierdoor wordt de HIV-prevalentie in stand gehouden. Hiernaast zijn er ook vrouwen die door Rwandese/ Congolese rebellen verkracht worden. De rebellen komen dan ’s nachts of zelfs overdag vanuit de bergen naar de kleine dorpjes rond Kaniola en verkrachten vrouwen als hun echtgenoten niet thuis zijn. De verkrachtingen gebeuren echter niet meer in Kaniola zelf omdat er hier een kamp is waar Congolese militairen opgeleid worden. We voelden ons dus nog steeds veilig, zeker omdat we bleven overnachten bij de priesters.
De dokter vertelde ons dat de HIV-prevalentie hier 2-5% bedraagt. Het was toevallig dat we maandag zoveel positieve gevallen zagen. De dokter zou die patiënten voorlichting geven en voorstellen hun echtgenoot ook te laten testen.

Saartje en Sofie deelden die ochtend de zakjes uit die we samen met Marie-Noël gemaakt hadden. In die zakjes zaten tandpastetubes, zeepjes, babykleertjes, enz. De zwangere vrouwen in het ziekenhuis waren heel blij met deze kleine cadeautjes. Daarna volgden ze dokter Lagrissi tijdens zijn toer door de verschillende zalen. Het ziekenhuis van Kaniola had een zaal waar vrouwen lagen die moesten bevallen. Vaak verblijven de vrouwen hier al enkele maanden vooraleer ze moeten bevallen. Dat doen ze omdat ze van ver moeten komen en het anders een hachelijke zaak wordt als ze op het laatste moment nog naar Kaniola moeten reizen. Het viel op dat de ‘salle d’accouchements’ niet echt fris rook. Hoewel de vrouwen zich in het ziekenhuis konden douchen, maakten ze daar meestal geen gebruik van. Dokter Lagrissi werd zelfs kwaad op sommige vrouwen en zei dat ze zich moesten gaan wassen omdat ze zo onfris roken! Het probleem is dat deze vrouwen het niet gewoon zijn zich te wassen omdat het moeilijk is om aan water te geraken. In een andere zaal voor interne zorgen lag er een kindje van zeven jaar dat sterk ondervoed was. Het had de grootte van een baby van één jaar! Het was schrijnend om te zien. Vooral toen bleek dat het kindje al meermaals opgenomen geweest was en dat het telkens terug ondervoed geraakte zodra het terug naar huis mocht. De vader zat er die dag bij. Hij vroeg of hij het kindje mee naar huis mocht nemen. Dan zou hij gaan bidden tot God om er zo voor te zorgen dat zijn kind terug gezond werd! Gelukkig liet de dokter het kindje niet vertrekken, anders zou het vast en zeker niet lang meer geleefd hebben!

Na een middagpauze gingen we alle vier naar de consultatieruimte van dokter Joseph, hij zou nu de uitslagen van het labo aan de patiënten meedelen. Het verwonderde ons dat de vrouwen die te horen kregen dat ze HIV-positief waren, zo kalm bleven! De dokter zei dat ze later thuis wel zouden uitbarsten, maar dat ze uit respect voor hem hun emoties niet toonden. Rond 15uur waren we klaar. We sloten af met een gesprek over onze Belgische politiek. Blijkbaar wordt dat zelfs hier met veel interesse gevolgd. We probeerden uit te leggen hoe de hele situatie in elkaar zat, een bijna onmogelijke taak.

Eénmaal terug in de Paroisse, begon het te stortregenen. Het deed ons een beetje aan België denken! Rond 19uur begonnen we toch wel honger te krijgen. Gelukkig stond het eten al deels op tafel. Maar even later vroegen de priesters of we mee wilden gaan bidden in de kapel. Ze zeiden ons dat het maar een kwartiertje zou duren, het bleek echter bijna veertig minuten te zijn! Daarna mochten we eindelijk aan tafel gaan! Het eten was wel niet meer zo heel warm, maar toch smaakte het! De priesters apprecieerden het dat we mee waren gaan bidden. Tijdens het eten hielden we een hele discussie over het huwelijk, polygamie, seksuele betrekkingen voor het huwelijk, abortus, de gelijkheid tussen man en vrouw,…
Het was gek om hierover met priesters te discussiëren. We vonden het niet kunnen dat zelfs de priesters ermee akkoord waren dat het goed was dat mannen hun vrouwen sloegen om ‘orde in het huis’ te houden. We maakten duidelijk dat we hiertegen waren.  

Dinsdag gaf dokter Lagrissi ons een uitleg over de twee soorten ondervoeding die hier voorkwamen: quash en marasme. Daarna mochten we de prenatale consultaties meevolgen. We namen de buikomtrek, luisterden met de foetoscoop naar de hartslag van de foetus en voelden welke positie de foetus had aangenomen.  De dokter kwam een kijkje nemen en merkte op dat de verpleegkundigen vergeten waren de bloeddruk van de vrouwen te nemen, een toch wel belangrijk detail. Daarna namen de verpleegkundigen de bloeddruk wel, de ene al wat beter dan de andere.
Na het eten mochten we een bevalling meevolgen. Het was een primipari, een vrouw die voor het eerst beviel. Daarom moest de dokter een snede maken van 3cm, om te voorkomen dat de vagina zou doorscheuren. Helaas werkte de verpleegster die hem hielp niet steriel! Ze nam met haar steriele handschoenen onder andere de deurklink  vast. Daarna pakte ze een naald en toen de dokter vroeg of ze echt steriel werkte, antwoordde ze vol overtuiging ‘ja’! Het dragen van handschoenen was voor haar blijkbaar voldoende om steriel te zijn.
Doordat de verpleegster zo achteloos omging met steriliteit, verhoogde natuurlijk de kans op infectie!

Na de bevalling bespraken we met dokter Joseph tuberculose. We eindigden met een gesprek over voorbehoedsmiddelen. Dokter Joseph was in tegenstelling tot de meeste Congolezen niet echt ertegen. Hij wou zelf maximaal vier kinderen, in plaats van het gemiddelde van tien kinderen.
De dag zat erop in het ziekenhuis. Priester Léonard nam ons daarna mee voor een wandeling doorheen de mooie natuur! We werden achtervolgd door een hele bende kinderen. De kinderen komen al lopend vanuit hun huisjes naar ons toegelopen, net alsof we beroemdheden zijn. Ze zijn echter heel verlegen en lijken bang te zijn van ons.

Woensdag mochten we een keizersnede meevolgen. De operatie verliep steriel en vlot. Het was wel vreemd om te zien dat er geen anesthesist bij was. Omdat de verpleegkundige dit werk overneemt, gebruiken ze geen sterke verdoving. Af en toe bewoog de vrouw zelfs met haar handen en benen.

Woensdagnamiddag kwam Marie-Noël terug. We reden naar Nzibira, een heel klein afgelegen dorpje. Het overbevolkte ziekenhuisje was klein en had heel weinig middelen. Het was schrijnend om te zien hoe de omstandigheden waren waarin de vrouwen moesten verblijven. Er was één stenen gebouw, twee houten barakken, en één typisch Afrikaans hutje. Er zaten vele spleten en gaten in de muren, waardoor de vrouwen en hun kindjes in de tocht zaten. Verder stonden er wel een aantal houten bedden, maar er was geen geld om matrassen te kopen. De vrouwen moesten dus ofwel op de houten balken van het bed slapen ofwel op de grond op een plastieken zeil. Heel wat vrouwen verkozen het laatste!
We hadden enorm veel respect voor de werkomstandigheden waarin de twee dokters moesten werken! Ze werkten vaak dag en nacht. Bovendien waren er heel wat patiënten die geen geld hadden en de rekeningen niet konden betalen. Doordat de waterpomp niet goed werkte, moesten de vrouwen zich wassen in de nabijgelegen rivier. De toiletten en de douches waren zeer primitief en de geur die er hing sprak boekdelen!
We hopen dat dit ziekenhuisje nog de nodige steun gaat krijgen om een nieuw gebouwtje neer te zetten waar er geen gaten in de muren zitten. Wij hebben alvast gesteund door het leveren van medisch materiaal. Verder denken we er nog eventjes over na of we nog meer kunnen steunen. De vrouwen deelden het bed met drie of vier en ook nog met hun baby’tje erbij. Ze hadden nog houten bedden gekregen, maar er was geen plaats om ze te zetten.

Marie-Noël stond donderdagochtend (11 augustus) op toen de klokken om half zes luidden. Zij ging naar de mis. Helaas maakte ze vrij veel lawaai toen ze zich aan het aankleden was waardoor Jolize en Paulien klaarwakker waren. Toen Paulien het brood wou gaan snijden, zag ze dat het aan de buitenkant wit en groen beschimmeld was! Voor Marie-Noël vormde dit echter geen probleem, ze besloot om de buitenkant eraf te snijden en dan de sneetjes in olie te bakken. Wij hadden gelukkig kunnen regelen dat we ’s middags mee konden eten met de priesters!
We volgden in het ziekenhuis alle vier de consultaties van dokter Joseph. Er kwamen twee vrouwen langs die zwanger waren nadat ze verkracht werden door Rwandese rebellen. Er was zelfs een meisje van 19 jaar bij dat nog niet eens getrouwd was. Het zou voor haar nu heel moeilijk worden om nog een man te kunnen vinden aangezien ze geen maagd meer was én een kind had. Het erge is dat ze de daders niet kennen en dus ook niet kunnen straffen! Vrouwen die verkracht worden, hebben een heel grote kans om allerlei ziekten zoals HIV, syfilis en andere SOA’s op te lopen!
Na de consulaties wou de dokter nog een paar echo’s nemen, helaas werkte de stroomgenerator niet meer waardoor het pas een paar uur later zou kunnen gebeuren.

Het middageten rond 14uur in de Paroisse viel tegen, het enige wat er echt eetbaar uitzag, waren aardappelen en bruine bonen. We hadden gelukkig ook een pot mayonaise meegenomen. Marie-Noël had besloten dat ze vanavond zou koken in de Paroisse. Daarom ging ze eerst naar de markt. We waren allemaal heel hoopvol. Toen ze terugkwam, liet ze ons trots de lever zien die ze gekocht had, daar ging onze hoop! Volgens haar is dat echt een delicatesse, we deelden echter niet in haar vreugde!
We konden haar overtuigen om twee sauzen te maken, waarvan één met lever en de andere met varkensvlees! Namiddag hielpen we haar met koken. Dat was niet eenvoudig om een zelfgemaakt vuur van houtskool en bakstenen!
Rond 17uur wandelden we met Léonard naar het lokale voetbalveld waar volgende week zondag de ‘inordination’ zou plaatsvinden. Onderweg hielden we een ‘fotoshoot’ bij het het Mariabeeld en met de lokale bevolking!
Uiteindelijk was het eten klaar rond 20uur. Al moeten we het zelf zeggen, het was heerlijk :D! Na het eten werd ons een zelfgebrouwen bananenbier aangeboden. Het was wel straf. We mengden het met een vruchtensap dat we samen met Marie-Noël gemaakt hadden, waardoor we een best lekker cocktail kregen. De priester lachten ons wel een beetje uit.

Quote: ‘De dansers voor de priesterwijding komen van ver!’. ‘Hoe ver dan?’
’Ze wonen op minstens een uur wandelen!’

Vrijdag was al onze laatste dag in het ziekenhuis van Kaniola. We mochten twee keizersnedes bijwonen. Tijdens de tweede keizersnede mocht er iemand van ons assisteren. Het lot bepaalde dat Saartje de gelukkige was. Zij mocht de instrumenten tijdens de operatie helpen vasthouden.
’s Middags namen we afscheid van de vriendelijke dokters en personeel van het ziekenhuis.
We aten vlug wat restjes van gisteren en vertrokken toen terug richting Bukavu.
Onderweg stopten we nog bij een voormalig vluchtelingenkamp voor Rwandezen.
Deze week in Kaniola was heel leerrijk. Het verblijf bij de priesters was heel goed meegevallen! We voelden ons geen enkel moment oncomfortabel of onveilig.
De dokters gaven ons voortdurend uitleg!

Zaterdag 13 augustus – zondag 14 augustus: Idjwi
Het voorbije  weekend brachten we door in Idjwi, een eiland gekend om zijn ananassen en de kalkoenen! Jean-Baptiste zou ons om iets voor acht komen halen, maar door een ongeval zat hij vast. Uiteindelijk kwam hij rond tien uur. We moesten de boot naar Idjwi op een hele afstand van de Procure nemen. De weg die we normaal zouden nemen, was onderbroken door wegenwerken door de Chinezen. Daarom namen we een andere weg die enorm hobbelig en moeilijk was. Saartje en Sofie ondervonden dat Turistil eigenlijk niet werkte, toch zeker niet op Congolese wegen! Na twee uur rijden kwamen we aan onze boot.
Het was een houten bootje, wel met een motor. Gelukkig waren er geen golven op het Kivu meer anders zou ons bootje gewoon stukgaan!
Hoewel het een beetje druppelde, was het een mooie boottocht van twee uur.
In Idjwi werden we hartelijk ontvangen door een priester. Hij bracht ons met de auto naar de Paroisse, weer een hobbelige weg. De ontvangst was ongelooflijk vriendelijk; we kregen een bord vol ananas, wijn en lekkere kaasjes aangeboden. Ondertussen was het bijna 17uur. We mochten aan tafel gaan. Het eten was lekker en het dessert: borden vol vers fruit! We konden onze ogen niet geloven! We aten allemaal ons buikje vol. Toen bleek dat dit eigenlijk het middageten was dat ze voor ons bereid hadden. Door onze vertraging was het een soort van avondeten geworden.  Na het eten maakten we een avondwandeling door de ananasplantages en mochten we rijpe ananassen plukken. De mensen van het dorp begroetten ons heel vriendelijk en waren niet zo bedelachtig als in sommige dorpjes in de buurt van Bukavu. Idjwi is een eiland dat gespaard is gebleven van de oorlogen in Congo. Er zijn nog niet zoveel blanken geweest waardoor de lokale bewoners niet zo afhankelijk zijn van giften van buitenlanders.
Na de wandeling gingen we mee bidden met de priesters. Daarna aten we nog een hele maaltijd om 21.30uur ’s avonds. We kregen voortdurend wijn, bier, frisdrank en zelfgemaakte ananaslikeur aangeboden. Tijdens het eten hadden Sofie, Saartje en Paulien een heel geanimeerd gesprek met Nicola, een jonge priester. We zouden hem op een Belgisch dieet zetten. We gaan proberen om Belgische chocolade mee te geven aan een priester van Idjwi die momenteel in België verblijft!

Zondagochtend waren we uitgenodigd om de mis van 7uur bij te wonen. De mis werd in de lokale taal gebracht waardoor we er niet veel van verstonden. Opeens nodigde de priester Nicola ons uit om naar voor te komen, voor het altaar en stelde hij ons voor aan de bevolking. Jean-Baptiste legde uit wat we kwamen doen. Het was een hele eer! Toen de mis gedaan was, werden we buiten omringd door de bevolking en moesten we iedereen een hand geven!
Na het heerlijke ontbijt met veel fruit, brachten we een bezoek aan de Pygmeeën. Zij woonden vlak achter de Paroisse. Toen was het tijd om terug naar Bukavu te vertrekken.
We schonken nog 200dollar aan de priesters als steun voor de projecten die ze uitvoerden. Zo zorgden ze onder andere voor de bouw van schooltjes en gebouwen voor onderricht van de vrouwen,…

Toen we uit onze boot stapten, werden we tegenhouden door de douane. We begrijpen echt niet dat ze hier soms zo moeilijk kunnen doen tegen buitenlanders, geen wonder dat de economie niet goed gaat. De douane deed moeilijk omdat ze gewoon geld wilden. Jean-Baptiste gaf echter niet toe en toen ze onze visums uitgebreid bestudeerd hadden en iets opgeschreven hadden op een vodje papier, vertrokken we. Het bureautje van de douane was een gammel houten huisje op de rand van het meer. Hun boekhouding bestond uit een stapel vergeelde papier in de hoek van de ruimte. Het was eigenlijk om te lachen!
We kwamen enkele uren later vermoeid terug aan in Bukavu.
In de Procure was er die avond een feest omdat er drie nieuwe priester ingewijd waren. We kregen dus wijn en bier aangeboden. Verder konden we genieten van frieten (die wel bijna koud waren :p). Het was fijn om terug in ons vertrouwde bed te kunnen kruipen!